Doc. Dr Teodora Chamova: Choroba Pompego dotyka głównie mięśni szkieletowych i oddechowych

Spisu treści:

Doc. Dr Teodora Chamova: Choroba Pompego dotyka głównie mięśni szkieletowych i oddechowych
Doc. Dr Teodora Chamova: Choroba Pompego dotyka głównie mięśni szkieletowych i oddechowych
Anonim

Doc. Teodora Chamova jest neurologiem w Klinice Chorób Nerwowych i Centrum Ekspertów ds. Dziedzicznych Chorób Neurologicznych i Metabolicznych przy UMBAL „Aleksandrowska” oraz sekretarzem Bułgarskiego Towarzystwa Chorób Nerwowo-mięśniowych. Broni rozprawy pt. „Zaburzenia poznawcze u pacjentów z chorobami nerwowo-mięśniowymi”. Jest współautorką ponad 110 publikacji w czasopismach bułgarskich i międzynarodowych.

Doc. Dr Chamova zajmuje się dziedzicznymi chorobami neurologicznymi, uczestnicząc w programach badań przesiewowych pod kątem uleczalnych rzadkich chorób genetycznych, z których jedną jest choroba Pompego. Rozmawiamy z dr Chamovą o diagnozowaniu i leczeniu jednej z tysięcy rzadkich chorób - choroby Pompego.

Prof. Chamova, co to jest choroba Pompego?

- Choroba Pompego to rzadkie, genetyczne zaburzenie metaboliczne, spowodowane mutacjami w genie odpowiedzialnym za syntezę enzymu potrzebnego do rozbicia glikogenu na glukozę w tkankach. Nazywa się to kwaśną alfa-glukozydazą. Jego upośledzona funkcja prowadzi do niezdolności do rozkładania glikogenu i kumuluje się w różnych komórkach i tkankach, co prowadzi do ich uszkodzenia. Najbardziej dotknięta jest tkanka mięśniowa, głównie poprzecznie prążkowana - tj. szkieletowych i mięśnia sercowego. Ale pojawia się coraz więcej informacji, że choroba wpływa również na inne tkanki i narządy.

Jakie są wczesne objawy tego typu choroby?

- Są dość szerokie, na początek. Choroba może rozpocząć się w okresie po urodzeniu i jest to tzw. klasyczna forma. Dzięki niemu rodzą się dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym, ospałe, nie rozwijają zdolności motorycznych, mają trudności z połykaniem i ssaniem, nie przybierają na wadze. Z biegiem czasu rozwijają się osłabienie mięśni oddechowych i problemy z sercem.

Choroba może rozpocząć się w każdym wieku, do 6-7 dekady życia. Kiedy rozwija się po pierwszym roku, mówimy o tzw późna forma, która może być dziecięca, młodzieńcza lub starsza. Wtedy głównym objawem choroby jest osłabienie mięśni, które my lekarze nazywamy obręczą kończyn, ponieważ najpierw dotyczy ona mięśni lędźwiowych – miednicy i obręczy barkowej, bioder i pach.

Obserwuje się zmianę chodu, który staje się chwiejny, osobie trudniej wstać z pozycji kucznej i leżącej, trudniej unieść ręce nad barki i mięśnie kręgosłupa dotyczy to również. Drugą rzeczą charakterystyczną dla choroby, ale niekoniecznie, jest to, że w przebiegu choroby rozwija się osłabienie mięśni oddechowych, które może pozostać niezauważone przez długi czas, aż do wystąpienia niewydolności oddechowej przez przeziębienie. Są to ogólne objawy późnej formy.

W Bułgarii nie mamy ustalonej klasycznej formy infantylnej. Dla postawienia diagnozy typowym wskaźnikiem jest wzrost we krwi pewnego enzymu - kinazy kreatynowej, który znajduje się w komórkach mięśniowych. Innym badaniem, które może doprowadzić nas do tej diagnozy lub przynajmniej skłonić nas do myślenia, jest badanie elektromiograficzne EMG, w którym badając mięśnie za pomocą igłowego EMG, można określić ich uszkodzenie.

Są to główne oznaki prowadzące nas do choroby, a następnie, aby postawić ostateczną diagnozę, przeprowadza się test enzymatyczny na ślepej próbie filtra. W suchej kropli krwi badana jest aktywność samego enzymu. Jeśli okaże się, że jest zmniejszony, następnym krokiem są testy genetyczne w celu wyszukania określonych mutacji w genie.

Czy choroba Pompego jest całkowicie genetyczna?

- Tak, to jest całkowicie genetyczne i dziedziczone w sposób autosomalny recesywny. Każdy z nas otrzymuje połowę materiału genetycznego od matki, a drugą połowę od ojca, przy czym każdy gen ma dwie kopie na chromosomach. Aby choroba mogła się rozwinąć, mutacje muszą być obecne w obu powstałych genach alfa-glukozydazy kwaśnej. Ryzyko, jeśli oboje rodzice, nosiciele jednej mutacji, spotkają się i każda ciąża rozwinie tę chorobę, wynosi 25%.

Image
Image

Czy Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych podejmuje się badania tej rzadkiej choroby?

- Badanie nie jest objęte Funduszem Ubezpieczeń Zdrowotnych, jest realizowane dzięki dofinansowaniu producenta leku do leczenia choroby. Badania przesiewowe przeprowadzają neurolodzy, aw Bułgarii istnieje już 35 ośrodków zajmujących się tym celem. Znajdują się one głównie w klinikach uniwersyteckich i regionalnych szpitalach, w których pracują elektromiografowie.

Ośrodek koordynujący pozostałe ośrodki w zakresie podsumowywania informacji klinicznych i wysyłania testów znajduje się w Klinice Chorób Nerwowych Szpitala Aleksandrowskiego, gdzie znajduje się również Centrum Ekspertów Chorób Dziedzicznych, Neurologicznych i Metabolicznych, które również jest częścią europejskiej sieci referencyjnej chorób nerwowo-mięśniowych.

W jakiej grupie wiekowej najczęściej rozwija się choroba Pompego, zwłaszcza w Bułgarii?

- Jeśli chodzi o pacjentów w Bułgarii, przeważają ci, którzy zachorowali w późnym wieku. W tej chwili jest tylko jedno dziecko, u którego zachorowanie nastąpiło w pierwszym roku życia, jedno w wieku około 2 lat.

Większość pacjentów ma początek dolegliwości w wieku od 35 do 40 lat.

Co wyjaśnia późny początek choroby w Bułgarii?

- Zależy to od mutacji, ponieważ mutacja może być cięższa, a aktywność enzymu ma tendencję do zera. Wtedy będziesz miał wcześniejszy początek i znacznie poważniejszą klinikę. Łagodniejsze mutacje mogą skutkować obecnością pewnego funkcjonalnego enzymu, a początek nastąpi później. W dużej mierze lokalizacja mutacji w samym genie i jej późniejszy funkcjonalny wpływ na aktywność enzymu, choć wadliwego, determinuje stopień zaawansowania choroby. Cięższe mutacje prowadzą do braku enzymu i odpowiednio do bardzo poważnego obrazu sytuacji.

Czy istnieje rejestr pacjentów cierpiących na tę chorobę i ilu jest ich w Bułgarii?

- Bułgarski rejestr jest prowadzony przez Centrum Ekspertów ds. Chorób Dziedzicznych, Neurologicznych i Metabolicznych, a liczba pacjentów z chorobą Pompego w Bułgarii na tym etapie wynosi 10 osób. Ponieważ faktycznie mamy dwóch bezobjawowych nosicieli. Są blisko już sprawdzonych pacjentów, którzy zostali przebadani w ramach badań przesiewowych. Mają niedobór, ale nadal nie mają objawów klinicznych i nie wymagają leczenia. Jest dość starszy pacjent, który również nie jest leczony, ponieważ jego dolegliwości zaczęły się około 70 roku życia. Jest jednym z ostatnich zdiagnozowanych.

Jak leczy się tę chorobę?

- Leczenie polega na dożylnym podaniu brakującego enzymu, który podaje się raz na dwa tygodnie. Wlew enzymu trwa około dwóch godzin. Jesienią pacjenci są obserwowani przez neurologa, kardiologa, pulmonologa i fizjoterapeutę.

Leczenie trwa całe życie, ponieważ defekt w genie już istnieje, a leczenie ma na celu jedynie zrekompensowanie braku tego enzymu. W tej chorobie stosujemy multidyscyplinarne podejście do obserwacji i terapii.

Ponieważ pacjenci mają osłabienie mięśni, potrzebują rehabilitacji i fizjoterapii. Co sześć miesięcy odwiedzają nasz ośrodek, aby ocenić efekt terapii i sprawdzić, czy konieczne jest dodanie dodatkowego leczenia objawowego. Należy zauważyć, że leczenie jest w pełni objęte przez NHS.

Czy terapia genowa pomaga chorobie Pompego?

- Trwa proces opracowywania terapii genowej dla tych pacjentów. Nadal znajduje się w badaniach klinicznych, przy użyciu wektorów wirusowych do wprowadzenia tego brakującego genu, ale terapia jest nadal eksperymentalna. W ostatnich latach wprowadzanie różnych cząsteczek DNA i RNA za pośrednictwem wektorów wirusowych rozwinęło się jako sposób leczenia chorób genetycznych.

Miejmy nadzieję, że w przyszłości będzie można go również stosować w chorobie Pompego. Celem jest, aby jednorazowy transfer tego genu umożliwił ostateczne rozwiązanie problemu pacjenta, tak jak ma to miejsce w dziedzinie innych chorób genetycznych, takich jak hemofilia i rdzeniowy zanik mięśni.

Kiedy zarejestrowano pierwszy przypadek pacjenta cierpiącego na chorobę Pompego w Bułgarii?

- Pierwszy udowodniony pacjent z tą chorobą miał miejsce w 2012 roku. Wtedy też rozpoczęły się badania przesiewowe w celu identyfikacji tych pacjentów. Pierwsza pacjentka to pielęgniarka, która od dłuższego czasu szuka przyczyny osłabienia mięśni.

Billa zdiagnozowano autoimmunologiczne zapalenie mięśni, dopóki nie udowodniono, że jest to choroba Pompego. Jest też pacjentką, która od ośmiu lat leczy się najdłużej.

Zalecana: